فرهنگ شیعی که ریشه در سیره علمی و عملی پیامبر اسلام و خاندان گرامی‌شان دارد، ذخیره‌ای بی‌بدیل و میراثی گران‌سنگ است که اگر با زبان قابل‌فهم عموم تبیین شود، بدون شک راه را برای پاسخ به پرسش‌های انسان‌ها کوتاه و هموار خواهد کرد. پررنگ‌ترین بخش این فرهنگ بدون تردید همانا معارف حسینی است که روز به روز در جهان گسترش یافته و به تبع آن مورد سوال و کاوش بسیاری از انسان‌ها قرارگرفته است.

 

گام اول؛ یک تصمیم برای هدفی بزرگ

موسسه زیتون که هویت خود را برمبنای وجود مقدس امام حسین (علیه‌السلام)  بنانهاده است، جمع‌آوری و تدوین اسناد و مکتوبات فرهنگ شیعی پیرامون حضرت سیدالشهدا (علیه‌السلام) در قالب یک گنجینه علمی جامع، مستند و کاربردی را بهترین روش پاسخ به پرسش‌ها و چالش‌های موجود در حوزه سیدالشهدا (علیه‌السلام) دانسته و همین امر زمینه‌ای برای راه‌اندازی پروژه عظیم دانشنامه مجازی امام حسین (علیه‌السلام) شد.  پروژه‌ای که در سال 1396 به‌طور رسمی کار خود را آغاز کرد.

 

طی دو سال فعالیت علمی و پژوهشی، کارشناسان این پروژه موفق شدند بیش از 3500 مدخل به زبان فارسی و 163 مدخل به زبان انگلیسی در حوزه حسینی را تولید و بارگذاری نمایند.

 

برای رسیدن به این دستاورد ارزشمند، فعالیت‌های بنیادی و زیرساختی برای راه‌اندازی بخش‌های مختلف ویکی حسین و در مرحله بعد حفظ و ارتقای آن صورت گرفت. فعالیت‌های سخت‌افزاری ازجمله راه‌اندازی وب‌سایت اختصاصی و فعالیت‌های علمی و اجرایی نظیر شناسانی منابع انسانی موردنیاز و ارتباط‌گیری و همفکری با پژوهشگران و مدیران دانشنامه‌های معتبر موجود بخشی از این فعالیت‌های بنیادی است.

 

گام مهم کارشناسان ویکی حسین تجهیز بخش زبان فارسی‌ این دانشنامه بود. رده‌های علمی محتوا در این دانشنامه مشتمل بر الهیات، تاریخ، ادیان و مذاهب، علوم اجتماعی، جغرافیا، هنر و ادبیات است و تولید محتوا با نظارت کارشناسان هر رده صورت می‌گیرد. جمع‌آوری و بارگذاری محتوا با مدخل‌هایی از منابع مکتوب معتبر ابتدا در رده‌های ادبیات، تاریخ و علوم اجتماعی آغاز شد و تلاش دوساله پژوهشگران به بارگذاری بیش از 3500 مدخل برای استفاده مخاطبین انجامید. بخشی از این مداخل بارگذاری شده به معرفی اماکن زیارتی، مناسک و آیین‌ها، اشخاص و مفاهیم و باورها در حوزه حسینی اختصاص یافته است.

 

گام دوم؛ فرصتی برای جهانی‌شدن فرهنگ حسینی

با توجه به اهمیت معرفی جهانی امام حسین (علیه‌السلام) از سویی و کمبود محتوای علمی، قابل استناد و شیعه پژوهانه برای مخاطب غیرفارسی زبان از سوی دیگر، گروه پژوهشی ویکی حسین با تشکیل یک تیم مرکزی اجرایی مشتمل بر پژوهشگران و مترجمان جدی‌تر از قبل عزم خود را برای تجهیز این دانشنامه به تمامی زبان‌های موجود جهان جزم کرد.

 

به دلیل در دسترس بودن منابع انگلیسی کار آماده‌سازی نسخه انگلیسی دانشنامه در اولویت قرار گرفت. کار عملیاتی این بخش از دانشنامه در محرم سال 1397 و پس از برگزاری کمپین «ویکی حسین» سرعت بیشتری گرفت. استخراج بیش از 1000 عنوان مدخل و اولویت‌بندی آنها، شناسایی منابع انگلیسی، تحلیل و پایش این منابع، شروع پروژه استخراج منابع انگلیسی، بارگذاری 163 مدخل انگلیسی در حوزه امام حسین (علیه‌السلام) و آغاز پروژه رصد پژوهش‌های آکادمیک در حوزه حسینی بخشی از ثمره یک سال تلاش بی‌وقفه کارشناسان و پژوهشگران جوان پرکار ویکی حسین است.

 

اما این آغاز راه است. ویکی حسینی‌ها اکنون برای شناسایی، جمع‌آوری و افزودن مداخل مرتبط با حوزه حسینی به تمام زبان‌های موجود دنیا مصمم هستند. تولید و ارتقا 110 مدخل اصلی در حوزه‌هایی ازجمله فرهنگ عاشورایی، وقایع و اماکن، جریان‌های فکری و شخصیت‌ها به‌منظور ترجمه به زبان‌های دیگر یکی از فعالیت‌های صورت گرفته این گروه است و تلاش و برنامه‌ریزی برای تحقق این مهم با قوت در حال انجام است.

 

کلام آخر ....

پروژه عظیم ویکی حسین از آغاز فعالیت خود تاکنون مستقل از نهادهای دولتی و تنها از طریق کمک‌های مردمی و حمایت حامیان پروژه، سامان یافته است اما این تنها بخشی کوچکی از عملیاتی شدن این پروژه است و تا رسیدن به مقصد هنوز راه بسیاری در پیش است. هنوز میلیون‌ها انسان در سراسر جهان تشنه شناخت سیدالشهدا (علیه‌السلام) هستند و گروه اجرایی ویکی حسین برای رسیدن به آرمان نهایی خود که معرفی جهانی امام حسین (علیه‌السلام) به تمام زبان‌ها است، همراهی و هم‌قدمی خود را با پژوهشگران اعلام می‌دارد. باشد تا روزی برسد که پرسش هیچ جستجو کننده‌ای در حوزه حسینی بی‌پاسخ نماند.