به گزارش روابط عمومی موسسه زیتون، نخستین شب از مراسم عزاداری سیدالشهدا (علیهالسلام) با عنوان «روایت یاری، حکایت یاران» شب گذشته به میزبانی موسسه زیتون برگزار شد.
«احسان اله اشتهاردیان» مدرس دانشگاه تربیت مدرس، سخنران این مراسم بود و پیرامون موضوع «انسان مدرن و زیست حسینی» به ایراد سخن پرداخت.
وی در بخش نخست سخنان خود مواجهه با امام حسین (علیهالسلام) و داشتن یک زیست حسینی در دنیای مدرن امروز را نیازمند شناخت ویژگیهای اندیشه الهی و اختصاصات دنیای مدرن دانست.
به گفته این استاد دانشگاه، امروزه زندگی، تحصیل، کسب درآمد و مواردی از این دست همگی در زمره مصادیق زندگی مدرن محسوب میشوند. البته دنیای مدرنی که ما در ایران تجربه کردهایم، با دنیای مدرن غرب کاملاً متفاوت است. آن مسیری که غرب در طول 500 سال برای رسیدن به مدرنیته طی کرد را ما در فاصله 50 تا 60 سال پشت سر گذاشتهایم.
اشتهاردیان، پیشرفت، تحول و نوآوری را از جمله ویژگیهای عصر روشنگری دانست و افزود: مفهوم پیشرفت ازجمله مفاهیمی است که همواره با مفهوم مدرنیته همراه است و در واقع این دو قرین یکدیگر هستند. تصور بشر امروزی هم پیشرفت نسبت به نسلهای گذشته است.
وی اشارهای هم به دیدگاه برخی متفکران غربی نسبت به آنچه بشر در عصر روشنگری به دست آورده و آنچه متقابلاً از دست داده است، داشت و گفت: به اعتقاد «لویی اشتراوس» انسانشناس فرانسوی، نسلهای پیشین وابستگیها و تقیدهای دینی بیشتری داشتند که نسل امروز کمتر از آنها بهرهمند است. از طرفی طبق نظر «هگل» و برخی دیگر از فلاسفه غربی، در دنیای مدرن امروز گویی خدا مرده است و در واقع ذات مدرنیته این است که خدا در آن کمرنگ شده است. این یکی از ویژگیهای طبیعی مدرنیته است.
اشتهاردیان در ادامه تصریح کرد: اتفاقی در دنیای مدرن افتاده است که ما مبتنی بر این اتفاق زندگی میکنیم و آن چیزی نیست جز کمرنگ شدن خدا و پررنگ شدن انسان و اینجاست که مکتب اومانیسم سر برمیآورد. همه تعریفها از من شروع میشود؛ طوری مفاهیم را تعریف میکند که به ذائقه خودش خوش بیاید یا برایش کارکرد مثبت اجتماعی داشته باشد.
به عنوان مثال تصور کنید مشکل دنیای امروز عدالت است؛ اینجا امام میشود مظهر عدالت. نه اینکه ایشان مظهر عدالت نباشد، ایشان مظهر عدالت و هزاران مفهوم دیگر نیز هست اما چون من قرار است تعریف کنم، امام میشود مظهر عدالت.
استاد دانشگاه تربیت مدرس «زودبازده بودن» را ویژگی دیگر دنیای مدرن و نقطه اختلاف با اندیشه حسینی دانست و اظهار داشت: بشر مدرن نمیتواند بگوید نمیدانم. حتماً باید کارکردی قابل مشاهده برای همه چیز پیدا کند؛ کارکردی زودبازده که نتیجهاش را فورا ببیند و اصولا ذات دنیای مدرن زودبازده بودن است؛ اما آیا کاری که حضرت سیدالشهدا (علیهالسلام) انجام دادند، زودبازده بود؟
اشتهاردیان ویژگیهای بیان شده در خصوص زندگی در دنیای مدرن را همراه با مفاهیمی دانست که وقتی در تقابل با مباحث دینی قرار میگیرد، اگر به پاسخ صحیح منتهی نشود، انسان را دچار نوعی دوگانگی میکند.
انسان مدرن به دنبال تحول و پیشرفت زودبازده است اما در مکتب و اندیشه الهی، کسی که متحول میکند، همان خدایی است که او را از زندگیمان کنار گذاشتهایم و خداوند است که میتواند هدایت کند.
وی در ادامه راههای رسیدن به زیست حسینی در دنیای مدرن را برشمرد و تاکید کرد: زیست حسینی میتواند اشکال گوناگونی داشته باشد و هریک از آنها میتوانند برای ما الگو باشند. امام حسین (علیهالسلام) در طول زندگیشان، خویش را بندهای از بندگان خدا و متحول به تحول خدا میدانند؛ اما ما هم اینچنین زندگی میکنیم؟
اشتهاردیان در بخش پایانی سخنان خود با طرح سوالاتی همچون چگونه میخواهیم امام حسین (علیهالسلام) را یاری کنیم؟ مفهوم فریاد هل من ناصر امام حسین (علیهالسلام) چه بود؟ و آیا میشود زندگی ما به گونهای باشد که امام حسین (علیهالسلام) فقط در دهه محرم برایمان پررنگ نباشد؟ و ... اظهار داشت: یاری امام این است که درخدمت ایشان باشیم. من یاری امام حسین (علیهالسلام) را در این میبینم که به خدمت ایشان برویم و البته این خدمت به امام برای هرکسی مدلهای متفاوتی میتواند داشته باشد.
استاد دانشگاه تربیت مدرس خاطرنشان کرد: من در دنیای مدرن میتوانم حسینی زندگی کنم، فقط باید حواسم باشد هرچند وقت یکبار به خود تذکری بدهم.
یادآور میشود مراسم عزاداری دهه اول ماه محرم به مدت هفت شب در محل موسسه زیتون برگزار میشود و علاوه بر قرائت زیارت عاشورا و مرثیهخوانی ذاکران اهلبیت (علیهمالسلام)، چند تن از اساتید دانشگاه و چهرههای علمی کشور نیز سخنرانی خواهند داشت.